Jak chwalić dziecko, by mu nie zaszkodzić?

poniedziałek 19 grudnia 2016
  • Czy chwaląc dziecko możemy mu zaszkodzić? (fot. foter.com)
    Czy chwaląc dziecko możemy mu zaszkodzić? (fot. foter.com)
Pani Ewa z Chorzowa pisze: Staram się świadomie wychowywać dzieci i w wolnym czasie czytam artykuły dotyczące wychowania i rodzicielstwa. Ostatnio czytałam, że dzieci nie powinno się chwalić, bo „zabija to ich wewnętrzną motywację”.

Wydaje mi się, że dobrze robię chwaląc dzieci, gdy robią coś ważnego, angażują się w różne dodatkowe czynności. Przecież to ważne by dziecko czuło się docenione – sama oczekuję przecież, że ktoś zauważy moje starania. Proszę o odpowiedź psychologa w jaki sposób rodzić powinien podchodzić do kwestii chwalenia swoich dzieci, czy to naprawdę może być szkodliwe?

 

Pochwały motywują do działania i podejmowania wysiłku, wpływają na poczucie kompetencji i sprawstwa, wspierają samoocenę dziecka.  Ważne jest aby pochwała była konkretna i doceniająca- opisująca co podoba nam się w zachowaniu, działaniu i osiągnięciach dziecka, na przykład: „Podoba mi się dobór kolorów  jakich użyłeś do tego obrazka” zamiast :„Namalowałeś piękny obrazek” lub „Widzę, że poukładałaś wszystkie zabawki na półce, przyjemnie jest teraz w pokoju” zamiast „Jesteś grzeczną dziewczynką”.  Zbyt ogólnikowe i oceniające pochwały mogą wywołać u dziecka lęk przed oceną, gdy z różnych powodów nie będzie potrafiło poradzić sobie z jakimś zadaniem (że jest niegrzeczne lub, że obrazek nie spodoba się). W rezultacie dziecko może czuć presję, myśleć, że nie ma prawa do błędu, bać się porażki,  zacząć dążyć do perfekcji lub wycofywać się z różnych zadań.  

Konkretna pochwała dotycząca danej umiejętności dziecka buduje w nim  świadomość swoich możliwości, uczy doceniać  starania, zachęca do podejmowania prób, aż do osiągnięcia pożądanych rezultatów oraz sprawia dziecku radość płynącą z tego, że rodzice dostrzegają i doceniają jego starania oraz osiągnięcia. W efekcie tego dziecko uczy się doceniać siebie, cieszyć własnymi staraniami i osiągnięciami i motywować do podejmowania działań i wyzwań.

Warto również pamiętać, że nadmierne, ogólnikowe, nieadekwatne i przesadne pochwały mogą dziecko przytłoczyć bądź spowodować, że może poczuć, że jego trudności pozostają niezauważone i nie otrzymać niezbędnej pomocy w poradzeniu sobie z nimi. Nadmierne pochwały mogą również spowodować, że dzieci będą oczekiwały pochwały za wszystko, a nie otrzymując jej mogą poczuć się niedocenione. 

*psycholog z Centrum Psychoterapii i Rozwoju Strefa Bytu.

Kategoria: Porady ekspertów