Silesia Dzieci

Wokół mózgu i jego roli krąży wiele mitów. Które stwierdzenia są prawdziwe, a które nie? Podpowiada nasz ekspert – psycholog dziecięcy Ewa Bensz-Smagała.

Każdy z nas ma dominującą półkulę mózgu – prawda

Warto jednak rozwinąć ten temat, ponieważ w sieci znajdziecie wiele mylnych i skrótowych informacji. Półkule mózgowe przede wszystkim ze sobą współpracują, aniżeli starają się zdominować. Każda z nich jednak jest lepsza w określonych zadaniach: np. mowie. Nasze półkule nie są symetryczne – i to chyba najbardziej prawidłowe określenie ich różnic.

Muzyka poważna pomaga w nauce – nieprawda

A właściwie... prawda w bardzo niewielkim zakresie. Faktycznie muzyka poważna może pomóc w uspokojeniu się, regulacji emocji. Jednak nie wpływa bezpośrednio na stan naszej pamięci – nie liczmy na to, że słuchając światowych kompozytorów, w pół godziny nauczymy się całej tabliczki mnożenia?

Kreatywność nie jest cechą wrodzoną, można się jej nauczyć – prawda

W dużym stopniu możemy ćwiczyć i rozwijać kreatywność. Nawet jeśli nigdy nie zasłyniemy jako utalentowani malarze, możemy używać kreatywności w bardziej przyziemnych sprawach, jak np. rozwiązywanie codziennych problemów. Warto również pamiętać o tym, że kreatywność jest jednym z elementów zdolności poznawczych – czyli ma też istotną rolę w procesie uczenia się (np. przy wykorzystaniu technik pamięciowych).

Mózg w większości składa się z wody – prawda

Mózg w około 80% składa się z wody. Płyny są bardzo ważnym paliwem dla naszego mózgu. Tak jak każdy samochód potrzebuje dobrego oleju i benzyny, tak mózg potrzebuje odpowiedniego odżywiania (w tym wody) aby efektywnie pracować!

Pamięć znajduje się tylko w jednej części naszego mózgu – nieprawda

Nie ma jednej części mózgu, w której gromadzi się cała pamięć. Elementy mózgu współpracują ze sobą m.in. taka mała, ciekawa część która nosi nazwę hipokamp (w wyglądzie przypomina konika morskiego). Odpowiada między innymi za pamięć przestrzenną. Ale równie ważny element całego procesu zapamiętywania to np. kora wzrokowa lub ruchowa – które kodują informacje dostarczone za pomocą wzroku lub ruchu.

Skupienie uwagi można wyćwiczyć, jak mięśnie – prawda

Prawda, ale... mózg nie jest mięśniem – nie możemy więc wytrenować go jak bicepsa? Natomiast możemy cały czas pobudzać mózg do pracy, trenować – rozwijać połączenia nerwowe w mózgu tak, aby go wzmacniać. Oczywiście, musimy też pamiętać o indywidualnych ograniczeniach – każdy z nas ma inne możliwości poznawcze, inne zasoby pamięci i koncentracji. Dlatego warto rozpocząć od sprawdzenia umiejętności bazowych (początkowych) i na tej podstawie monitorować postępy.

Nasze mięśnie też mają pamięć – prawda

Nie bez powodu mówi się, że jazdy na rowerze się nie zapomina! Jedna z części naszego mózgu to kora ruchowa – odpowiada między innymi za rejestrację ruchów, dzięki temu pamiętamy np. jak posługiwać się sztućcami, potrafimy z zamkniętymi oczami wbić odpowiedni kod do domofonu... Ruch ma ogromną rolę w koncentracji. Zadbanie o aktywność fizyczną lub nawet krótkie ćwiczenia ruchowe, jako forma przerwy w nauce – pobudza organizm, dotlenia i oczywiście poprawia koncentrację uwagi.

Mamy trzy różne rodzaje pamięci – prawda

Warto wspomnieć, że psychologia wymienia wiele różnych modeli pamięci. Nie będziemy jednak ich wszystkich tutaj przytaczać – na potrzeby nauki szkolnej warto znać jeden z kluczowych podziałów – trzy rodzaje pamięci pod względem trwałości – czyli pamięć ultrakrótka, krótkotrwała i długotrwała. A u Was, w którym magazynie pamięci znajduje się data Bitwy pod Grunwaldem? 

*Autorka artykułu jest trenerką technik pamięciowych i szybkiego czytania, właścicielką firmy szkoleniowej Lucky Mind.